Trwają negocjacje ws. nowego budżetu UE . Były premier walczy o jak największe środki dla regionów górniczych. Na Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii (ITRE) Jerzy Buzek przedstawił wczoraj po południu swój projekt stanowiska tej komisji w sprawie rozporządzenia ustanawiającego nowy Fundusz Sprawiedliwej Transformacji (FST). Fundusz, zgodnie z propozycją polskiego europosła, ma mieć radykalnie zwiększony budżet, a 80% jego środków otrzymają regiony górnicze.
„Czekamy dziś na szczepionkę na koronawirusa. Ale pamiętajmy, że na globalne ocieplenie jej nie ma – i nie będzie. Recepta jest jedna: transformacja energetyczna – prowadzona etapami, w sposób odpowiedzialny, solidarny, akceptowalny społecznie. Kluczowy jest tu Fundusz Sprawiedliwej Transformacji – jego utworzenie zaproponowaliśmy w komisji ITRE ponad roku temu. Najmocniej powinien on wesprzeć nasze regiony górnicze – jak Śląsk i Zagłębie – gdzie ambitna polityka klimatyczna rodzi najtrudniejsze wyzwania. Unia Europejska nie może i nie pozostawi ich mieszkańców samych” – powiedział Jerzy Buzek, pomysłodawca powołania FST.
Zaproponował jednocześnie radykalne zwiększenie budżetu Funduszu – z 7,5 mld euro do co najmniej 18,75 mld euro. Jerzy Buzek zniósł przy tym postulowany przez Komisję Europejską limit 2 mld euro dopuszczalnej pomocy, którą Polska mogłaby otrzymać z FST.
„Dzięki temu do naszych regionów, samorządów, firm, MŚP czy sektora energetycznego popłynąć mogą znacznie większe pieniądze. Kwota 18,75 mld euro to absolutne minimum – Fundusz musi być większy i utrzymany również w przyszłych budżetach UE, przynajmniej do 2050 r. I co podkreślam od początku: chodzi o nowe, dodatkowe środki, a nie – przesuwane z polityki regionalnej czy rolnej” – podkreślił były Premier RP i były przewodniczący PE.
Jerzy Buzek rozszerzył ponadto znacznie zakres projektów, które będą mogły być finansowane z FST i dał większą elastyczność państwom i regionom w ich ustalaniu.
„Transformacja energetyczna to nie tylko zmniejszanie emisji CO2, ale także – skuteczna walka ze smogiem czy ubóstwem energetycznym. Dlatego tak ważna jest możliwość wsparcia dla projektów gazowych i ciepłownictwa, ale też – odnawialnych źródeł energii, efektywności energetycznej czy ekologicznego transportu miejskiego. Kładę również mocno nacisk na rewitalizację terenów pokopalnianych i likwidację szkód górniczych oraz inwestycje w innowacyjny rozwój firm – w tym MŚP i spółek samorządowych – i tworzenie nowych, atrakcyjnych miejsc pracy. Wprowadzam także możliwość finansowania innowacji społecznych i projektów z obszaru srebrnej gospodarki – ważnych m.in. dla naszych seniorów” – tłumaczył Jerzy Buzek.
Zgodnie z projektem rozporządzenia Komisji Europejskiej, warunkiem otrzymania wsparcia z Funduszu będzie opracowanie tzw. terytorialnych planów sprawiedliwej transformacji.
„Kluczowe jest, aby w ich przygotowanie w krajach członkowskich w pełni włączone były nie tylko wszystkie władze regionalne i lokalne w poszczególnych regionach, ale też – przedstawiciele związków zawodowych czy przemysłu. Wtedy i tylko wtedy pieniądze z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji wydane będą dobrze, a sam proces transformacji – będzie miał szansę zakończyć się sukcesem” – ocenił Jerzy Buzek.
